Afro-Brazilian Tarot – Huyền Bí Từ Tôn Giáo Châu Phi và Brazil
Afro-Brazilian Tarot – Huyền Bí Từ Tôn Giáo Châu Phi và Brazil
Bộ Afro-Brazilian Tarot dành riêng cho những vị thần của tôn giáo Yoruban ở Châu Phi và Candomble ở Brazil. Bộ bài kết hợp những tôn giáo này cùng tôn giáo Santeria với hình ảnh nguyên mẫu của Tarot.
- Tác giả: Giuseppe Palumbo
- Phát hành: Lo Scarabeo
- Deck: 78 lá
- Reviewer: Kim Huggens
- Dịch: (Saigon Mystic House)
“Những vị thần của tôn giáo Afro-Brazilian Santeria, gắn liền với hình ảnh nguyên mẫu bất tử của Tarot.”
Cảm nhận bộ bài Afro-Brazilian Tarot
Mặt ngoài hộp đựng bài đã nói lên tất cả. Bộ bài nhắc đến những vị thần (gọi là orisha) của tôn giáo Santeria, miêu tả họ qua hình ảnh nguyên mẫu của bộ Ẩn chính của Tarot. Bộ bài được thể hiện theo hai cách: Một người đam mê Tarot sẽ hiểu rõ về những vị thần Santeria thông qua mối liên hệ với bộ Ẩn chính, còn một người theo tôn giáo Santeria sẽ nhanh chóng làm quen với Tarot thông qua mối liên hệ với các vị thần của họ. Thật không may, điều đó có nghĩa là bộ bài không dành cho người mới bắt đầu đọc Tarot. Nhưng liệu chúng ta có muốn tất cả những bộ bài Tarot đều nhắm đến người mới bắt đầu chăng? Trên thị trường chắc chắn có những người đang tìm kiếm những bộ bài đủ khả năng bao gồm những ý tưởng và biểu tượng tiên tiến hơn, và Afro-Brazilian Tarot là một trong số đó.
Hiện có rất ít bộ bài phục vụ cho hệ thống tín ngưỡng và thần thoại không thuộc phương Tây, khiến cho nhiều người thất vọng và mang cảm giác không được chú ý đến. Santeria đặc biệt vẫn còn xa lạ với nhiều người (đặc biệt ở Anh), tuy nhiên các nhà hành đạo của tôn giáo này hiểu rất rõ khái niệm về bói toán, với truyền thống bói toán Ifa cổ đại của riêng họ. Hy vọng rằng, bộ Afro-Brazilian Tarot sẽ cho phép các nhà hành đạo của tôn giáo Santeria cơ hội tìm hiểu và sử dụng bài Tarot theo cách sống, tâm linh, và kết nối với thần thánh của họ. (Cần lưu ý rằng ở thời điểm này chỉ có vài bộ tập trung vào người Haiti và đạo Vodou ở New Orleans, và dù đạo Vodou và Santeria có những điểm chung và có một số vị thần chung nhưng họ vẫn khá khác nhau.)
Bản thân bộ bài vẫn mang nét truyền thống ở chỗ nó có 22 lá Ẩn chính, 56 lá Ẩn phụ, bốn bộ, và cách đánh số thứ tự của các lá Ẩn chính vẫn giữ nguyên như cũ (VIII là Justice, XI là Strength). Tuy nhiên, hình tượng trên mỗi lá bài đã thay đổi khá nhiều so với bộ Rider Waite Smith (RWS) nổi tiếng, và bộ bài này (may mắn là) không có biểu tượng huyền bí quá phức tạp của các bộ bài ví dụ như Crowley Thoth. Thay vào đó những hình ảnh và biểu tượng được thay đổi nhằm thể hiện những vị thần, tín ngưỡng và hoạt động của đạo Santeria – khiến cho bộ bài mang tinh thần Santeria xuyên suốt.
Ví dụ, I – The Magician (thường miêu tả một pháp sư bên một cái bàn chất đầy những dụng cụ làm phép của ông, ám chỉ năng lượng ma thuật) đã trở thành hình tượng một Babalawo (Linh mục) tư vấn về Ifa, bàn tay của Orunmila (vị thần bói toán và linh mục của Santeria) đặt trên đầu ông ta. Ông không còn chuyển giao năng lượng của mình như Magician (Pháp sư) làm nữa – mà ông điều chuyển trí tuệ của Orunmila. Sự tiên tri của ông dành cho các thành viên trong tôn giáo cho phép họ chủ động trong cuộc sống, tìm ra nguồn gốc những vấn đề, và phục vụ các vị thần một cách phù hợp nhất.
Cảm nhận bộ bài Afro Brazilian Tarot
Ở bộ bài này có một số phép lựa chọn vị thần tuyệt vời dành cho bộ Ẩn chính (như Yemanja, vị thần của đại dương nguyên thủy trên lá III – The Empress, và Eshu trên lá O – The Fool), nhưng cá nhân tôi hy vọng sẽ thấy thêm vài huyền thoại và câu chuyện trong bộ bài này. Có vẻ rất nhiều vị thần được chọn nhờ vào quyền năng của họ (ví dụ Ogum, vị thần chiến tranh và sắt, vẽ trên lá IV – The Emperor) thay vì những câu chuyện mà họ góp mặt nhằm thể hiện ý nghĩa của lá bài. Tuy nhiên, đây chỉ là sở thích cá nhân, vì tôi rất yêu thích những câu chuyện huyền thoại. Đồng thời, việc lựa chọn các vị thần tuy rất xuất sắc nhưng vẫn chưa diễn đạt rõ ràng với những người đã quen với Tarot và Santeria.
Ví dụ, cặp thần song sinh Ibeyi được chọn cho lá VII – The Chariot, bởi vì “… Các vị thần trẻ con này đại diện cho các cặp song sinh, do đó cũng đại diện cho tính đối ngẫu, hình bóng và sự phản chiếu, cơ thể và linh hồn.” Điều này có vẻ khó hiểu với một số người đọc bài cho đến khi họ nhận thấy hình ảnh Rider Waite Smith truyền thống trên lá bài này là một cỗ xe do hai sinh vật kéo: một con màu trắng, một con màu đen. Từ đây, chúng ta có thể giải thích lá bài này đại diện cho tính hai mặt của linh hồn hay của cuộc sống: bóng tối và ánh sáng. Nhưng chắc chắn đây không phải là cách giải thích truyền thống của lá bài, và lá bài còn khá xa lạ với nhiều người.
Bộ Ẩn phụ gồm những lá Swords, Wands, Chalices, và Pentacles, và bởi nhiều lá miêu tả thiên nhiên tươi tốt và trù phú nên ở đây thể hiện một số tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp (riêng tôi thì thích lá Three of Cups). Các lá Ẩn phụ không liên kết với một vị thần nào cả, thay vào đó chúng cho thấy khía cạnh thường ngày của đạo Santeria: truyền thống tiên tri, cúng dường, các tình huống xã hội và các mối quan tâm về gia đình. Xuyên suốt từng bộ ẩn trong bộ bài, màu sắc và bố cục vẫn như cũ, giúp tăng thêm tính liên tục cho các lá bài. Dường như cũng có một số nhân vật xuất hiện nhiều hơn một lá bài, nhằm tạo ra một thế giới trong bộ bài mà bạn cảm giác như có thể bước vào và lang thang trong đó. Tuy nhiên, ở bộ Ẩn phụ có vài hình ảnh dễ gây nhầm lẫn cho những người không quen với tôn giáo Santeria: các chi tiết được mô tả hoàn toàn xa lạ với tôi dù tôi biết nó rất ý nghĩa với những người hành đạo trong tôn giáo này.
Bản thân những tác phẩm nghệ thuật này (vẽ bằng màu nước) rất đẹp, đầy màu sắc và chi tiết làm cho bộ bài rất sống động. Nó cũng có hơi hướng phong cách manga và cách điệu một chút, nhưng nó mang lại cho bộ bài một chút thay đổi thú vị.
Đáng tiếc là bộ bài này không có sách hướng dẫn lớn, cho nên sự miêu tả phong phú về các vị thần và truyền thống của Santeria ở bộ này người sử dụng bộ bài phải tự nghiên cứu. Nếu cân nhắc về chiều sâu những hình ảnh, và về truyền thống của đạo Santeria, tôi nghĩ nghiên cứu này sẽ giúp ích cho bất cứ ai có nhu cầu sử dụng hay hiểu sâu hơn bộ bài.
Bộ Afro-Brazilian Tarot tách biệt về mặt ý nghĩa với bộ Rider Waite Smith truyền thống mà chúng ta biết, nguyên nhân chủ yếu là vì đây không phải là một bản sao của RWS. Những hình tượng và biểu tượng nguyên gốc cho thấy đây là một bộ bài nhắm đến, và mô tả một nền văn hóa hoàn toàn khác với cái mà truyền thống Rider Waite đã phát triển mạnh mẽ. Và bởi vì sự đa dạng là gia vị của cuộc sống nên tôi nghĩ bộ Afro-Brazilian Tarot dù không phải là bộ bài dành cho người mới bắt đầu nhưng nó cũng mang lại một điều mới mẻ thú vị cho thế giới Tarot.
>>> Tham khảo thêm về bộ bài Afro-Brazilian Tarot.
